داود صافی دستجردی ازجمله مدیران اسبق مجموعه است که هم‌اکنون در هیئت‌مدیره شرکت عضو است و معتقد است توکافولاد مسیر پرفرازونشیبی را طی کرده و نوسانات بازار و مدیریت‌ها بر روند توسعه و سرعت این شرکت تأثیر گذاشته و این شرکت که جزو اولین هلدینگ های فولادی کشور است، دستاوردهای خوبی داشته است. افزایش سبد سرمایه‌گذاری‌ها، توسعه صنعت حملونقل ریلی و توسعه خدمات فنی و مهندسی و خلق محصولات و خدمات در حوزه‌ی فرآورده‌های نسوز و معدن ازجمله رویکردهایی است که در راهبردهای اخیر توکافولاد مدنظر است، در ادامه، گفت‌وگوی روابط‌عمومی گروه سرمایه‌گذاری توکافولاد با دکتر داود صافی دستجردی را از نظر می‌گذرانید:
نحوه شکل‌گیری و راه‌اندازی توکافولاد به چه شکلی بوده و این شرکت در چه وضعیتی قرار دارد؟
توکافولاد جزء اولین مجموعه‌هایی در صنعت فولاد است که به‌صورت هلدینگ شکل گرفت، اداره شده و توسعه پیدا کرد، این مسئله از این لحاظ مهم است که این مجموعه در شرکت داری و مدیریت مجموعه‌ها باتجربه و دانشی که دارد از مزیت‌های نسبی خوبی برخوردار شده و تجمیع شرکت‌هایی در کنار هم، مزیت مطلوبی برای توسعه فعالیت‌هااست.
هدف از شکل‌گیری هلدینگ استفاده از هم‌افزایی و مزیت‌هایی بوده که به‌صورت انگشت‌شمار در صنعت فولاد کشور و با این حجم از سابقه و تجربه وجود دارد، البته ازنظر مقیاس شاید در تولید و خدمات شرکت‌های بزرگ‌تری باشند، اما توکافولاد مجموعه‌ای از شرکت‌های تولیدی و خدمات است که ازنظر سابقه و تاریخ و تجربه هلدینگ داری جایگاه متمایزی دارد و مدیریت، دانش و تجربه مدیریت در طول سال‌ها منتقل‌شده و هم‌اکنون در حال بهره‌برداری است.
آیا توکافولاد در طول دوران فعالیت خود به اهداف و برنامه‌های خود دست‌یافته است؟
وقتی مسیر حرکت توکا را می‌نگریم، توکا در مسیر تحقق برنامه‌ها پیش رفته و حرکت کرده، اما این مسئله که آیا توکافولاد توانسته است تمام اهداف خود را محقق کند، این به این موضوع مرتبط می‌شود که در طول دوران مدیریت، توکافولاد با سرعت متفاوتی پیش رفته است، در مقاطعی که نقاط عطف و تاریخی رشد مجموعه‌های تولیدی و خدماتی کشور بوده، به نظر می‌رسد توکافولاد سرعت کمتری داشته و فرصت‌هایی را ازدست‌داده، ولی در کل یک مسیری را آهسته و پیوسته طی کرده و اکنون در جایگاه قابل‌توجهی قرار دارد، البته ما کمتر مجموعه‌ای را می‌بینیم که این تنوع فعالیت را داشته باشد، توکافولاد در ۶ حوزه و در ۶ صنعت در حال فعالیت است و سرمایه‌گذاری آن توسعه‌یافته است، طبیعی است که اگر این شرکت روی دو یا سه حوزه متمرکز بود شاید سرعت توسعه بالاتر بود و اهداف بهتر محقق می‌شد، اما به خاطر وظیفه‌ای که از سوی سهامدار عمده بر دوش شرکت گذاشته شد و تمایلی که در مجموعه توکافولاد برای حضور در حوزه‌های متنوع‌تر و گسترده‌تری وجود داشت این شرکت ادامه مسیر داد، درنهایت به نظر می‌رسد با تمرکز بیشتر بر روی حوزه‌هایی که مزیت نسبی بیشتری دارند، شرکت بتواند با سرعت بیشتری به اهداف ترسیم‌شده برسد، البته دسترسی به اهداف مستلزم فراهم شدن شرایط متعددی است که در درجه اول حمایت سهامداران و در درجه بعدی ایجاد فضای مناسب اقتصادی برای توسعه فعالیت‌ها است و پس‌ازآن تلاش، همت و تخصص گرایی و پشتکار همکاران در پیشبرد اهداف شرکت نقش دارد.
عملکرد شرکت توکافولاد در سال ۱۴۰۲ را چطور ارزیابی می‌کنید و چه نقاط قوت و ضعفی در کارنامه سال گذشته شرکت وجود داشت؟
سال ۱۴۰۲ سال دشواری برای فولاد توکا بود، شرایط نقدینگی و محیط کسبوکار برای شرکت‌هایی که در مقیاس کوچک و متوسط هستند و عمده شرکت‌های توکافولاد نیز در این رسته هستند نامناسب بود، بر این اساس سال سختی را پشت سر گذاشت، بااین‌حال عمده اهدافی که مدنظر بود محقق شد، مروری بر عملکرد بودجه شرکت‌ها این را نشان می‌دهد که این شرکت‌ها توانسته‌اند بودجه موردنظر را محقق کنند و علاوه بر این تلاش شد تا فعالیت‌ها بر مبنای برنامه و استراتژی‌های تدوین‌شده باشد، از این منظر علی‌رغم شرایط نامناسب کسبوکار کشور، تحقق بودجه در عمده شرکت‌ها و رسیدن به اهداف کلیدی و گام برداشتن در مسیر اهداف نکته مثبتی بود که در سال گذشته در توکافولاد رقم خورد.
توکافولاد در سال گذشته خروج از برخی از سرمایه‌گذاری‌ها را در برنامه کاری داشت و سبد سرمایه‌گذاری در بخشی از زمینه‌ها باز مهندسی شد و بازنگری در سبد سرمایه‌گذاری صورت گرفت، امیدواریم در سال‌های آینده فعالیت‌ها با سرعت بیشتر و توجه به همه ابعاد موضوع به‌پیش برود و بتوان بر روی فعالیت‌ها تمرکز داشت و جایگاه توکافولاد به وضعیت بهتری رسیده و رضایت سهامدار عمده این شرکت که فولاد مبارکه است بیش از گذشته تأمین شود.
علاوه بر این‌ها در سال گذشته اتفاقات مثبت دیگری در شرکت توکافولاد رقم خورد که افزایش سرمایه شرکت توسعه توکا و ارتقا توانمندی‌های مجموعه و توسعه ناوگان حملونقل جاده‌ای ازجمله رویدادهای روشن کارنامه این شرکت بوده است.
راهبرد و چشم‌انداز آینده شرکت توکافولاد چیست؟
نگاه هیئت‌مدیره توکافولاد، تمرکز بیش‌ازپیش برای توسعه در زمینه‌هایی است که توکافولاد مزیت نسبی داشته و از سوی دیگر همکار کمتری در گروه فولاد مبارکه دارد که در این حوزه گروه مالی در اولویت قرار دارد، در سال گذشته افزایش سرمایه خوبی در شرکت توسعه توکا و شرکت‌های زیرمجموعه اتفاق افتاد، اما باوجود نیاز پیش از پیش مجموعه‌های تولیدی و خدماتی کوچک و بزرگ به خدمات مالی تا سایر خدمات مرتبط با آن، به نظر می‌رسد که آینده رو به رشد و بازار در حال گسترش بیش روی گروه توسعه توکا است و امیدوارم توکافولاد بتواند از این فرصت با تلاش خود و حمایت سهامداران محترم استفاده نموده و این گروه بیش‌ازپیش توسعه‌یافته و به جایگاه مطلوبی را در بین شرکت‌های گروه مالی کسب کند.
حوزه بعدی مورد اهمیت حوزه حملونقل است، در حوزه حملونقل جاده‌ای حملونقل توکا جایگاه خوبی را به دست آورده و فرصت‌های خوبی پیش رو دارد و با نگاهی که کارفرمای اصلی به این مجموعه دارد، آینده بهتری انتظار می‌رود، البته بزرگ‌ترین فرصت سرمایه‌گذاری توکافولاد در حوزه حملونقل ریلی است، نیک می‌دانیم که بزرگ‌ترین حجم درآمد گروه توکافولاد و بیشترین سرمایه‌گذاری گروه توکافولاد در حوزه ریلی انجام‌شده و این شرکت و مجموعه توکا ریل درگذشته جایگاه بی‌بدیل و انکارناپذیری در صنعت حملونقل ریلی کشور فراهم آورده و سهمی قابل‌توجهی در حملونقل ریلی و بار در کشور داشته است، اما در سال‌های گذشته به دلایل مختلف این جایگاه اندکی متزلزل شده و رقبای خیلی جدی وارد این بازار شدند و برنامه‌هایی همچون شکل‌گیری قطار کامل و تنوع و توسعه سند خدمات ریلی یا محقق نشده یا با آن سرعت مدنظر نبوده است.
درهرصورت تأمین نیروی کشش، ارائه خدمات تعمیراتی و … فرصت‌هایی برای توسعه حملونقل ریلی است و الزاماتی دارد که برای حفظ جایگاه توکا ریل در صنعت ریلی باید به سمت آن رفت، البته قدم‌های خوبی هم برداشته‌شده، مسیر توسعه و خرید ناوگان نیروی کشش در حال پیگیری است و در کنار آن امیدواریم ارائه خدمات تعمیراتی با سرعت بیشتری به‌پیش برود و این بخش نیز به‌عنوان بخش اصلی و قدیمی جایگاه خودش را پیداکرده و ارتقا دهد.
حوزه سوم مورد اهمیت در توکافولاد حوزه خدمات نسوز و حوزه معدن است که تمرکز توکافولاد در سال‌های اخیر بر روی کیفیت محصولات و خدمات در حوزه نسوز و استفاده از دانش روز و تولید محصولات باارزش افزوده بیشتر بوده و با توجه به تعداد بسیار زیاد رقبای کوچک و بزرگ که در صنعت نسوز وجود دارد، مجموعه فرآورده‌های نسوز آذر و فرآورده‌های نسوز توکا در ارائه خدمات و تولید محصولات جایگاه مطلوبی دارند و امیدواریم این جایگاه ارتقا پیدا کند.
علاوه بر این حوزه‌ها، حوزه معدن در مجموعه توکافولاد حائز اهمیت است و توکافولاد هم در حوزه معادن فلزی و هم معادن غیرفلزی فعال است و فرصت‌های خوبی پیش روی این شرکت است، امیدوار هستیم در سال جاری شاهد بهره‌برداری از خط کنسانتره شرکت راهبران فولاد باشیم و بتوانیم توسعه بیشتری در حوزه معدن به‌عنوان یکی از مزیت‌های توکا داشته باشیم.
شرکت توکافولاد در گروه فولاد مبارکه در چه وضعیتی است و این شرکت چه مزایایی دارد؟
نقاط قوت و جایگاه فولاد مبارکه در ابعاد مختلف و سهم آن در صادرات غیرنفتی و در اشتغال و توسعه اشتغال کشور و همین‌طور سهم آن در ایجاد ارزش‌افزوده صنعتی غیرقابل انکار است و یکی از مهم‌ترین نقاط قوت هلدینگ فولاد مبارکه کامل بودن سبد سرمایه‌گذاری‌ها در زنجیره فولاد است.
فولاد مبارکه از سنگ‌آهن تا محصولات نهایی باارزش افزوده بالا توسعه‌یافته و سبد سرمایه‌گذاری آن توزیع‌شده و توانسته است مزیت‌هایی را در بخش‌های مختلف زنجیره ایجاد کند و تمرکز بیشتر شرکت بر روی حلقه‌های زنجیره ارزش فولاد که مزیت بیشتری دارد قابل‌توجه است و به نظر می‌رسد تمرکزی که فولاد مبارکه در مدیریت مالی مجموعه‌ها دارد یک مزیت است و با این دیدگاه در این سال‌ها توانسته است بهره‌برداری لازم را داشته باشد.
البته نباید از این موضوع غافل شد که فولاد مبارکه نقش به سزایی در توسعه صنعت فولاد کشور در خارج از گروه داشته، دانش فنی ایجادشده در این مجموعه و خدمات وابسته به فولاد زاینده بوده و توسعه و رشد را در همه زمینه‌ها به دنبال داشته است.
نقشی که توکافولاد در گروه فولاد مبارکه داشته چه باری را از دوش فولاد مبارکه برداشته و این شرکت چه جایگاهی در میان شرکت‌های زیرمجموعه گروه فولاد مبارکه دارد؟
سهامدار اصلی و سرمایه‌گذار و تأسیس کننده توکافولاد، فولاد مبارکه است و ازلحاظ مالی و سرمایه‌گذاری توکافولاد نمی‌تواند جایگاه ویژه‌ای در گروه داشته باشد، چراکه عمده سرمایه‌گذاری را خود فولاد مبارکه انجام می‌دهد، اما توکافولاد می‌تواند در گروه جایگاه مناسبی داشته باشد، یکی از آن برخورداری توکافولاد از دانش شرکت داری و هلدینگ است و توکافولاد اولین هلدینگ گروه فولاد مبارکه است و به نظر می‌رسد این تجربه در مجموعه‌های خارج از گروه فولاد مبارکه نیز مؤثر بوده و در توسعه آن‌ها نیز نقش داشته است، به‌طورکلی دانشی که در فولاد مبارکه و در حوزه‌های خارج از هسته اصلی صنعت فولاد وجود دارد، قابل‌تحسین است، البته ممکن است این تجربه در حوزه حملونقل و زیرساخت و حوزه‌های جانبی منطقی نباشد و ممکن است که در حوزه‌های اصلی تمرکز کمتری ایجاد کند، اما این موارد به شرکت‌های زیرمجموعه واگذارشده و به نظر می‌رسد با کمک خود فولاد مبارکه، توکا توانسته بخشی از دغدغه این گروه در حملونقل را برطرف کند و خدمات حاشیه‌ای و فنی و مهندسی و پیمانکاری که از سوی گروه توکافولاد رقم خورده، توانسته است باری از دوش فولاد مبارکه و شرکت‌های زیرمجموعه برداشته است.
یقیناً هزاران نفر دررسیدن توکافولاد به این جایگاه در این ۳۵ سال نقش داشتند و هرکسی به‌اندازه خود و جایگاه و مسئولیتی که داشته تلاش کرده و اکنون این امانت است در دست ما و همه همکاران محترمی است که در حال حاضر در مجموعه به سر می‌برند. امیدوارم همه ما در جهت رشد و بالندگی این شرکت تلاش کنیم و امانت‌دار خوبی برای شرکت بوده باشیم و به سهم خودمان گامی برای رسیدن این مجموعه به جایگاه و اهداف تعیین‌شده و سربلندی آن داشته باشیم.
