هم‌زمان با پایان سالی مالی ۱۴۰۲ شرکت سرمایه‌گذاری توکافولاد به سراغ معاون مالی و سرمایه‌انسانی این هلدینگ رفته‌ایم تا در این گفت‌وگو نگاهی اجمالی به سیر تحولات توکافولاد در حوزه مالی از آغاز تا به امروز داشته باشیم. در ادامه مصاحبه روابط‌عمومی گروه سرمایه‌گذاری توکافولاد با امید سخایی معاون مالی و سرمایه‌انسانی این هلدینگ را از نظر می‌گذرانید:
در سال ۱۳۶۷ این شرکت با نام شرکت «تولیدی کارکنان فولاد مبارکه اصفهان» تأسیس شد. به‌هرحال شرکت با این رویکرد شکل گرفت تا با جذب دانش فنی که در فولاد مبارکه بومی‌سازی شده بود، در کنار صنعت و در حوزه سرمایه‌گذاری بتواند نقش خود را در کنار فولاد مبارکه ایفا کند. از ابتدای راه تاکنون، در هر مقطع یا هر دهه‌ای از زمان، تغییرات مثبتی در جهت تحقق مأموریت این شرکت اتفاق افتاده است. برای مثال؛ در سال ۱۳۸۰ با تغییر نام شرکت تولیدی کارکنان فولاد مبارکه به شرکت سرمایه‌گذاری توکافولاد، وارد مرحله دیگری شدیم. توکافولاد به شرکت سرمایه‌گذاری تبدیل شد که در بورس مورد پذیرش قرار گرفت و حوزه فعالیت خود را از شرکت فولاد مبارکه و گروه فولاد مبارکه به صنعت فولاد گسترش داد و سرمایه‌گذاری های مؤثری با تمرکز در گروه فولاد مبارکه انجام شد که در صنعت فولاد مبارکه تأثیر خود را داشت. این شرکت در مقطع دیگری و در سال ۱۴۰۰ که می‌توان از آن به‌عنوان یک جهش یاد کرد، با تغییر رویکرد یا تغییر استراتژی‌هایی که توسط هیئت‌مدیره و مدیریت شرکت توکافولاد و گروه سرمایه‌گذاری در توکافولاد در سطح شرکت و در سطح گروه شاهد بودیم، سرمایه‌گذاری‌های هدفمند و تجهیز و تخصیص منابع را به‌صورت بهینه آغاز کرد. این اقدامات با رویکرد ورود به سرمایه‌گذاری‌هایی که برای ما ارزش‌افزوده مضاعفی را ایجاد می‌کند، انجام شد. همچنین بازنگری در پورتفوی سرمایه‌گذاری‌ها با همین رویکرد صورت گرفت تا منابع خود را تجهیز کنیم و آن‌ها را به شکل بهینه‌تری تخصیص دهیم.
باتوجه‌به شعارهای راهبردی که در آغاز سال ۱۴۰۰ داشتیم، ابتدا روی موضوع بهداشت مالی در حوزه معاونت مالی تمرکز کردیم و تمام ساختارهای مالی که در سطح گروه بود را بازنگری کردیم. باتوجه‌به استانداردهایی که بهطور مرتب به‌روز شده بودند، مثل استانداردهای ملی و استانداردهای بین‌المللی که مدنظر بازرس قانونی شرکت‌های گروه و شرکت اصلی قرار داشت این بازنگری‌ها انجام شد. مستحضر هستید که شرکت فولاد مبارکه از گزارش حسابرس قانونی و حسابرس مستقل خود از گروه توکافولاد تأثیراتی گرفته بود، چون به‌هرحال گزارشاتی که بازرسان قانونی و حسابرسان مستقل در توکافولاد ارائه می‌دهند، بهطور مستقیم در توکافولاد مؤثر است و این مسئله به‌خاطر سطح اهمیت و تنوعی است که در گروه توکافولاد و صنایع مختلف آن وجود دارد. نکته دیگر این که تمام زیرساخت‌هایی که توسط همکاران ما بازنگری شد، منتج به آن شد که در پایان سال ۱۴۰۱ صورت‌های مالی تهیه شوند، ضمن اصلاح ساختارهایی که صورت گرفت، گزارش آن بدون بند بازرسی قانونی و حسابرسی منتشر شد. این روند نشان‌دهنده تغییر مناسب ساختار بود و در نهایت نیز صحه‌گذاری توسط بازرس قانونی شرکت اصلی و شرکت‌های گروه تأیید شد. همچنین از سوی بازرس قانونی شرکت فولاد مبارکه هم تأییدیه گرفته شد و سال ۱۴۰۱ را به این ترتیب پیش بردیم و شعار راهبردی بهداشت مالی محقق شد.
در سال ۱۴۰۲ روی دو حوزه تمرکز کردیم: حوزه اول تثبیت شعار بهداشت مالی بود، از این جهت اگر باز هم در جایی نیاز بود تا بتوانیم استانداردهایی مدنظر را پیاده کنیم با ظرافت و دقت‌عمل بیشتری پیش رفتیم. در واقع، سطح حساسیت خود را بالا بردیم.
و اما حوزه و هدف دوم که در سال۱۴۰۲ برای ما در جایگاه مهم‌تری قرار داشت، سیاست‌های مالی بود که برای گروه سرمایه‌گذاری توکافولاد و در راستای انطباق سیاست‌های مالی با شرکت فولاد مبارکه پیش بردیم. آن هم تأمین مالی بهینه طرح‌های توسعه‌ای بود که در گروه اجرا می‌شد. این طرح‌های توسعه‌ای مورد تأکید فولاد مبارکه قرار داشت و در راستای اهداف و استراتژی‌های فولاد مبارکه و بسیار مهم بود. طرح‌ها باید به‌موقع تأمین مالی می‌شد و در موعد مقرر هم به بهره‌برداری می‌رسید تا بتوانیم جذابیت به‌منصه‌ظهور رسیدن این سرمایه‌گذاری را برای سهام‌داران خود با افزایش ثروتی که برای آن‌ها ایجاد می‌شد، در گزارشات خود منتشر کنیم و بازار سرمایه هم بتواند آن را مشاهده کرده و سهام‌داران بتوانند در تحلیل‌هایشان از آن استفاده کنند. این اتفاق هم در سال ۱۴۰۲ به‌خوبی پیش رفت.
این سیاست ما در صورت‌های مالی، هم در صورت جریان‌های وجه نقدی که در صورت مالی تلفیقی است و هم در حوزه بخش تأمین مالی و سرمایه‌گذاری مشهود است.
به‌هرحال، از ابتدای تأسیس توکافولاد همه امور بهطور مستمر مبتنی بر برنامه‌ریزی، تعیین و پایش اهداف رخ داده است و در مقاطع مختلف با افت‌وخیزهایی که تابع شرایط محیطی بوده، کار به جلو پیش رفته است. البته همان‌طور که قبلاً عرض کردم از سال ۱۴۰۰، تمرکز ما در جهت ایجاد جهش بوده است، چون ظرفیت‌های لازم در گروه توکافولاد وجود داشت و ما باید آن‌ها را بارور می‌کردیم.
آیا منظورتان از جهش، همان جهش‌ها‌‌ی سرمایه‌گذاری است؟
بله، دقیقاً. در واقع زیرساخت‌های لازم برای ایجاد این جهش‌ها، زیرساخت‌هایی است که در حوزه گزارش‌دهی‌های مالی قرار دارد. گزارش‌دهی‌های قابل‌اتکا و شفاف به‌علاوه زیرساختی که در حوزه تأمین منابع بود و ما تمرکز خود را روی تخصیص و تأمین بهینه منابع قرار دادیم. با ایجاد این دو زیرساخت، جهش در حوزه سرمایه‌گذاری‌ها اتفاق خواهد افتاد، چون اهداف و استراتژی‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری‌ها توسط هیئت مدیره و مدیریت محترم تعریف شده بود و به‌هرحال لازم بود تا نتایج آن را ببینیم.
در اینجا می‌خواهم مثالی بزنم؛ فرض کنید هواپیمایی که در سال ۱۴۰۰ اوِرهال شده بود، در سال ۱۴۰۱ ابتدای یک باند پروازی قرار گرفت و برای تیک‌آف آماده شد. در سال ۱۴۰۲ آن تیک‌آف را انجام داد و در سال‌های ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۵ هواپیمای سرمایه‌گذاری توکافولاد در ارتفاع بسیار بالایی پرواز خواهد کرد و همه سهام‌داران از مانور قشنگ پروازی آن لذت می‌برند.
معمولاً چه درصدی از درآمد شرکت در هر سال صرف سرمایه‌گذاری می‌شود؟
معمولاً صددرصد درآمد در حوزه سرمایه‌گذاری صرف می‌شود. البته هزینه‌های جاری هزینه‌های خیلی مشهودی نیست. در مجموعه ما حدود ۴۶ نفر کادر تخصصی (از سطح کارشناسی تا معاونت و مدیرعامل) وجود دارد که هزینه‌های این کادر به‌نسبت بسیار اندک است. بنابراین ما صددرصد درآمدی که از فروش سرمایه‌گذاری‌ها یا از سودی که در پایان سال از سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فرعی شناسایی می‌کنیم را در مخارج سرمایه‌ای که برنامه‌ریزی‌های آن از سال قبل انجام می‌شود هزینه می‌کنیم و غیرازآن، هزینه دیگری برای مصرف نداریم.
چه میزان از تأمین مالی سرمایه‌گذاری‌ها با همین درآمدها انجام می‌گیرد و چه درصدی از طریق وام‌های بانکی یا شیوه‌های مختلف دیگر؟
اگر بخواهم نگاهی به گذشته داشته باشم، تا قبل از سال ۱۴۰۰، صددرصد مخارج سرمایه‌ای، از محل سود حاصل از سرمایه‌گذاری از شرکت‌های گروه جذب می‌شد؛ یعنی هر میزان سودی که به شرکت‌ها وارد می‌شد در مجامع تقسیم می‌شدند و منابع آن را تجهیز می‌کردند و در سرمایه‌گذاری احتمالی که برنامه‌ریزی شده بود از آن‌ها استفاده می‌شد. در صورتی هم که نیاز به تأمین بیشتر بود، از طریق افزایش سرمایه از سهام‌داران خرد و عمده در بازار سرمایه جذب می‌شد.
در سال ۱۴۰۱ نیز همین رویکرد را مدنظر قرار دادیم که البته با تغییرات جزئی همراه بود. اگر بخواهم توضیحات خود را به دو بخش عمده و جزئی تبدیل کنم، به جای درصد باید عرض کنم که عمده سرمایه‌گذاری‌های ما در سال ۱۴۰۱ هم باز از طریق جذب سود سرمایه‌گذاری‌ها در شرکت‌های گروه و افزایش سرمایه و جذب منابع سهام‌داران عمده و خرد از بازار سرمایه شد. در سال ۱۴۰۲ رویکرد ما به سمتی رفت که بخشی از منابع، نزدیک به ۱۰۰۰میلیارد تومان از فروش سرمایه‌گذاری‌ها و سود حاصل از سرمایه‌گذاری در شرکت‌های گروه را جذب کردیم و نزدیک به ۱۵۰۰میلیارد تومان از منابع بانکی یعنی بازار پول جذب داشتیم تا بتوانیم طرح‌های توسعه‌ای خود را مدیریت کنیم و این نوعی فعالیت گردشی است. این روند، فعالیتی دفعی نیست که ۲۵۰۰میلیارد تومان یک‌دفعه جذب و یک‌دفعه هم مصرف شود. در واقع، طی یک دوره، به‌صورت گردش در طول سال این اتفاق افتاده است و از گزارشاتی هم که در سامانه کدال منتشر می‌شوند، این موارد قابل مشاهده هستند.
در سال‌های آینده اما قرار است که در کنار بازار پول، بازار سرمایه را هم برای تأمین منابع داشته باشیم و اقداماتی هم در شرکت‌های مختلف گروه برای این موضوع انجام شده است. زمانی‌که نتایج آن نهایی شود، در گزارشات بعدی اعلام می‌کنیم که به چه صورتی تأمین منابع را از بازار سرمایه انجام دادیم. رویکرد ما این است که در کنار بازار پول، بازار سرمایه را هم برای تأمین خود اضافه کنیم و از هر سه منبعی که ذکر شد، بهطور متناوب و به‌فراخور موقعیت تأمین منابع انجام شود. در واقع، تمرکز ما بر این است که حتماً منابع ما به‌صورت بهینه تجهیز شوند، به‌هرحال هزینه‌های تأمین سرمایه، هزینه‌هایی هستند که ما آن‌ها را به‌صورت محاسبه‌شده تحلیل می‌کنیم و میانگین هزینه سرمایه محاسبه شده و آن را به‌عنوان ابزاری کنار دست داریم. بنابراین به هر شیوه دیگری که بخواهیم تأمین مالی انجام دهیم، ابزارهای کنترلی و شاخص‌های علمی این حوزه کنار دست ما هستند تا با آن شاخص‌ها قیاس کنیم و هر روشی که منافع سهام‌داران را بیشتر تأمین کند، از همان روش استفاده می‌کنیم.
اگر بخواهید کاراکتر توکافولاد را در یک جمله توصیف کنید، توصیف شما چیست؟
من توکافولاد را به‌عنوان یک دوست پای کار، همراه و کنترل‌گر تعریف می‌کنم. شاید در فضای عامه بتوان از آن با عنوان یک ریش‌سفید همراه و هم‌قدم تعبیر داشت که ضمن قرار داشتن در جایگاه بزرگ‌تری، رابطه رفت‌وبرگشتی دوستانه و عاطفی خود را هم با گروه حفظ می‌کند. در مورد معاونت مالی هم به‌دلیل آنکه در سطح پایین‌تر وظایفی دارد، می‌توان گفت دوستی با خصوصیات کنترل‌کننده و جدی‌تر است، ولی در میدان‌های سخت پای کار و کنار گروه قرار دارد؛ هرجا که لازم باشد در قامت شرکت‌های گروه، در سطح معاونت ورود پیدا می‌کند و در کنار دوستان قرار می‌گیرد و نگاه او نگاه هم‌عرض است و نگاه در طول نیست.
